Co dzieje się po złożeniu wniosku o upadłość konsumencką?

Złożenie przez Ciebie wniosku rozpoczęło procedurę upadłości konsumenckiej. Zgodnie z wytycznymi, sąd powinien wydać postanowienie w terminie dwóch miesięcy od daty złożenia wniosku. Jednakże, należy zauważyć, że ten dwumiesięczny termin ma jedynie charakter instrukcyjny, co oznacza, że jego przekroczenie przez sąd nie niesie za sobą żadnych negatywnych konsekwencji. W praktyce, czas potrzebny na rozpatrzenie wniosku o ogłoszenie upadłości zależy głównie od obciążenia pracą danego sądu upadłościowego oraz od tego, czy wniosek spełnia wszystkie wymogi formalne i czy jest należycie uzasadniony.

Decyzja pozytywna, czyli ogłoszenie upadłości, jest wydawana zazwyczaj w formie postanowienia na posiedzeniu niejawnym (bywa, że sąd decyduje się rozpoznać wniosek na rozprawie). Oprócz samego ogłoszenia upadłości, postanowienie zawiera również inne istotne informacje, takie jak wezwanie dla wierzycieli upadłego oraz informacje o wyznaczeniu syndyka. Zazwyczaj dłużnik dowiaduje się o ogłoszeniu upadłości po otrzymaniu postanowienia. Zdarza się jednak, że wyznaczony syndyk kontaktuje się z dłużnikiem jeszcze przed oficjalnym doręczeniem dokumentu potwierdzającego upadłość.

W chwili, gdy sąd wyda postanowienie o ogłoszeniu Twojej upadłości konsumenckiej, zaczniesz odczuwać pierwsze korzyści wynikające z tego procesu, chociaż jeszcze nie będzie to samo oddłużanie.

Co wydarzy się w dniu ogłoszenia przez sąd upadłości konsumenckiej?

• Wszelkie trwające przeciwko Tobie postępowania egzekucyjne zostaną zawieszone, a niedługo potem umorzone.
• Twoi wierzyciele nie będą uprawnieni do wszczynania nowych egzekucji komorniczych dotyczących długów objętych postępowaniem upadłościowym.
• Jeśli Twoje wynagrodzenie dotychczas podlegało zajęciu przez komornika, to w jego miejsce wejdzie syndyk. To on będzie teraz odpowiedzialny za potrącenia z Twojej pensji, przy czym ich wysokość nie ulegnie zmianie.
• Naliczanie odsetek od Twoich długów zostanie wstrzymane. To oznacza, że Twoje zobowiązania nie będą się zwiększały w trakcie postępowania upadłościowego.

Postępowanie upadłościowe nie oznacza, że wszystkie długi zostaną umorzone.

Długi, które muszą być spłacane:

• długi alimentacyjne;
• długi zaciągnięte po ogłoszeniu upadłości;
• długi z tytułu rent i odszkodowań;
• długi z orzeczeń w sprawach karnych i wykroczeniowych; długi umyślnie zatajone.

Jakie konsekwencje niesie za sobą ogłoszenie upadłości?

• Utrata prawa do zarządzania majątkiem, który trafia pod nadzór syndyka;
• Ograniczenie ilości umów zawieranych w ramach zakupów produktów przeznaczonych do codziennego użytku (produktów żywnościowych, chemicznych).
• Jeśli dłużnik bezpodstawnie porzuci pracę zawodową lub straci ją w wyniku własnej niefrasobliwości, może stanąć w obliczu umorzenia postępowania o ogłoszenie upadłości, co ostatecznie odbiera mu możliwość korzystania z jakiegokolwiek oddłużania w przyszłości.
• Jeśli dłużnik pozostaje w związku małżeńskim, od momentu ogłoszenia upadłości między małżonkami następuje rozdzielność majątkowa, a dotychczas zgromadzony wspólny majątek staje się masą upadłościową.

Co się dzieje z majątkiem dłużnika po ogłoszeniu upadłości?

Po ogłoszeniu upadłości czynności względem majątku dłużnika rozpoczyna syndyk. Przystępuje on do ustalenia masy upadłości, sporządzenia listy wierzycieli oraz sprzedaży majątku upadłego w celu rozdzielenia uzyskanych środków między wierzycieli ujętych na liście (tzw. podział masy upadłości). Etap ten trwa zwykle mniej więcej 1,5 roku.

Masa upadłości to cały majątek upadłego. Z czym to się wiąże?

1. Majątek ruchomy

Jeśli posiadasz standardowe wyposażenie domu lub mieszkania, które nie jest uznawane za luksusowe, to nie będzie ono podlegać sprzedaży przez syndyka. Nie stracisz również przedmiotów, które służą do nauki lub codziennego użytku, jeśli nie mogą być sprzedane za znaczną wartość i wciąż są dla Ciebie użyteczne. Zachowasz także narzędzia, które są niezbędne do Twojej osobistej pracy, żywność i ubrania. Jednakże, jeśli posiadasz pojazd mechaniczny (samochód, motocykl lub motorower), którego jesteś właścicielem, to taki pojazd może zostać sprzedany przez syndyka, chyba że jest on niezbędny z uwagi na niepełnosprawność Twoją lub członka Twojej rodziny. Syndyk może zgodzić się na korzystanie z pojazdu do czasu jego sprzedaży.

2. Wynagrodzenie

Jeśli pracujesz, to niezależnie od rodzaju umowy, masz prawo zachować pewną część swojej pensji, która nie będzie podlegać potrąceniu w trakcie procesu upadłościowego. Ochronie podlega połowa Twojego wynagrodzenia, jednak nie mniej niż kwota opowiadająca minimalnemu wynagrodzeniu za pracę. Jeśli pracujesz w niepełnym wymiarze czasu pracy, to kwota wolna ulega zmniejszeniu proporcjonalnie do wymiary czasu pracy. Jeżeli natomiast masz zobowiązania alimentacyjne, to syndyk będzie mógł zająć 60% Twojego dochodu. Dodatkowo, Prawo upadłościowe zawiera ograniczenia dotyczące zajęcia dochodu, do których nie wlicza się części dochodu upadłego w kwocie 792 zł za każdą osobę, którą ma on na utrzymaniu.

3. Emerytura, renta i inne świadczenia

Emerytura i renta podlegają ochronie w wysokości 75% świadczenia. Minimalna kwota, która zostanie pozostawiona do Twojej dyspozycji nie może być jednak niższa niż 825 zł netto. Pełnej ochronie podlegają m.in. świadczenia z pomocy społecznej, alimentacyjne, rodzinne i wychowawcze (w tym 800+) oraz dodatki rodzinne, pielęgnacyjne i porodowe, jak i jednorazowe świadczenie z tytułu urodzenia dziecka.

4. Nieruchomości

Upadłość konsumencka nie pozwoli Ci na zachowanie żadnej nieruchomości, którą posiadasz na własność. Twoje lokum zostanie sprzedane. Jeśli wynajmujesz mieszkanie, ogłoszenie upadłości nie wpływa na Twoje prawa i obowiązki względem wynajmującego.

Plan spłaty

Po upływie terminu na zgłaszanie wierzytelności oraz przeprowadzeniu likwidacji majątku wchodzącego w skład masy upadłości, syndyk przedstawia sądowi propozycję planu spłaty wierzycieli wraz z uzasadnieniem. Może też poinformować sąd o spełnieniu warunków do ewentualnego umorzenia zobowiązań dłużnika lub odmowy takiego umorzenia. Po zakończeniu procesu likwidacji majątku oraz przygotowania projektu planu spłaty przez syndyka, jego zadania zasadniczo się kończą.

Zazwyczaj decyzja sądu w sprawie planu spłaty wierzycieli oraz wydanie stosownego postanowienia zajmują kilka miesięcy.

Plan spłaty wierzycieli jest kluczowym dokumentem w procesie upadłości konsumenckiej. To oficjalne postanowienie, w którym sąd dokładnie określa:

• czy samodzielnie doprowadziłeś się do niewypłacalności lub znacząco ją pogorszyłeś celowo lub przez rażące zaniedbanie;
• w jakim zakresie Twoje długi zostaną umorzone;
• w jakim zakresie oraz w jakim czasie będziesz zobowiązany spłacać pozostałe długi.

Plan spłaty realizowany jest przez maksymalnie trzy lata (36 miesięcy), jeśli popadłeś w niewypłacalność w sposób niezawiniony. Kiedy sąd stwierdzi, że wypełniłeś plan spłaty wierzycieli, wszelkie pozostałe niespłacone długi zostaną ostatecznie umorzone. Będziesz wolny od wszelkich ograniczeń i obowiązków związanych z upadłością konsumencką.

Podczas wypełniania planu spłaty wierzycieli, na upadłym spoczywają określone w ustawie obowiązki. Co roku, do końca kwietnia, musi on przedstawić sądowi sprawozdanie z wykonania planu spłaty wierzycieli za poprzedni rok kalendarzowy.

Sprawozdanie musi zawierać:

• wykaz osiągniętych przychodów;
• informacje o spłaconych kwotach wierzycielom;
• informacje o nabytych składnikach majątkowych o wartości przekraczającej przeciętne miesięczne wynagrodzenie w sektorze przedsiębiorstw bez wypłat nagród z zysku za ostatni kwartał okresu sprawozdawczego;
• kopię zeznania podatkowego.

Brak złożenia w terminie sprawozdania z wykonania planu spłaty wierzycieli może być podstawą do uchylenia przez sąd upadłościowy planu spłaty wierzycieli.

Upadłość a małżeństwo

Po formalnym zawarciu związku małżeńskiego, pomiędzy małżonkami z mocy prawa powstaje wspólność majątkowa. W praktyce oznacza to, że wszystkie nabyte wspólnie dobra, a także te, które nabył tylko jeden z małżonków, stanowią wspólny majątek obojga. Taka sytuacja ma miejsce, o ile małżonkowie nie zdecydowali się na sporządzenie umowy majątkowej, czyli intercyzy.

Od momentu ogłoszenia upadłości jednego z małżonków między nimi automatycznie zachodzi rozdzielność majątkowa. Zastępuje ona dotychczasowy ustrój małżeńskiej wspólności. Dotychczasowy wspólny majątek wchodzi do masy upadłościowej, co oznacza, że podlega on sprzedaży przez syndyka.

Wspólność majątkowa pomiędzy małżonkami powraca po zakończeniu postępowania upadłościowego.

Kto dowie się o upadłości?

Gdy zdecydujesz się na oddłużenie poprzez upadłość, musisz zdawać sobie sprawę z ograniczeń Twojego prawa do prywatności. Informacje o Twojej upadłości zostaną publicznie obwieszczone, a ujawnione dane obejmą nie tylko Twoje imię i nazwisko, ale także numer PESEL oraz adres zamieszkania.

Syndyk przekaże informację o Twojej upadłości Twojemu pracodawcy, by oddawał mu część Twojego wynagrodzenia. O upadłości będzie można też dowiedzieć się z ogłoszeń syndyka o sprzedaży Twojego majątku.

Twoi wierzyciele będą mieli dostęp do akt postępowania. Będą mogli zapoznać się nie tylko z informacjami na temat Twojego zadłużenia, ale także z informacjami dotyczącymi Twojego stanu zdrowia i relacji z osobami najbliższymi, o ile takie dane zostały przekazane do sądu lub syndyka.

Jakie są koszty postępowania upadłościowego?

Wydatki związane z procesem upadłości konsumenckiej obejmują:

• opłatę za złożenie wniosku: 30 zł;
• koszty wynagrodzenia syndyka: są zróżnicowane w zależności od regionu (najczęściej od ok. 1 700 do 13 600 zł – zgodnie z prawem, koszty syndyka mogą wynieść od 1/4 do dwukrotności przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia w sektorze przedsiębiorstw bez wypłat nagród z zyski w IV kwartale poprzedniego roku ogłoszonego przez Prezesa Głównego Urzędu Statystycznego;
• postępowanie upadłościowe w trybie uproszczonym: od 4 000 do 7 000 zł;
• postępowania w trybie zwykłym: koszty mogą przekroczyć 10 000 zł;
• ewentualne koszty pomocy prawnej (jeśli dłużnik zadecyduje się na taką): zależą od sytuacji upadłego i złożoności sprawy.

Miej na uwadze, że koszty związane z procesem upadłościowym nie są stałe i mogą się różnić w zależności od wielu czynników. Trudno określić jednoznacznie, ile dokładnie będzie kosztować upadłość konsumencka. Ostateczna suma będzie zależała przede wszystkim od:

• liczby wierzycieli oraz wysokości zadłużenia;
• wartości majątku, który podlega likwidacji, oraz stopnia trudności związanych z jego zbyciem (wyższe koszty mogą wystąpić np. w przypadku konieczności sprzedaży nieruchomości);
• ewentualnej decyzji odnośnie skorzystania z pomocy prawnika.

Jeżeli majątek dłużnika nie wystarcza na pokrycie kosztów postępowania upadłościowego, istnieje ryzyko, że sąd odrzuci wniosek o ogłoszenie upadłości.

Opłata sądowa, wynagrodzenie syndyka oraz inne koszty związane z upadłością konsumencką spoczywają na osobie, która składa wniosek o ogłoszenie upadłości. Zazwyczaj koszty te są pobierane z masy upadłościowej lub włączane do planu spłaty.

Warto również pamiętać, że oprócz wymienionych kosztów proceduralnych, kosztem upadłości konsumenckiej jest utrata większości posiadanych aktywów, które zostaną zlikwidowane i rozdzielone między wierzycieli.

Czy postępowanie upadłościowe jest opłacalne finansowo?

Decyzja o ogłoszeniu upadłości konsumenckiej może się opłacać, zwłaszcza gdy znajdujesz się w wyjątkowo trudnej sytuacji finansowej, a Twoje nieuregulowane zobowiązania osiągnęły wysoką kwotę. Koszty związane z postępowaniem upadłościowym mogą być znacznie niższe niż te generowane przez ciągnące się latami egzekucje komornicze i stale rosnące odsetki. Ogłoszenie upadłości umożliwi Ci świeży start i uniknięcie długotrwałego procesu windykacyjnego.