W ostatni piątek wiele osób posiadających kredyty we frankach szwajcarskich i ich prawników zostało zaskoczonych nowinami z sądów. Banki zaczęły wycofywać powództwa o wynagrodzenie za korzystanie z kapitału – donosi Business Insider. Może to być skutek niedawnego orzeczenia TSUE, ale także wynik ekonomicznej kalkulacji instytucji finansowych.

Decyzja banków

W styczniu Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej (TSUE) wydał orzeczenie, w którym stwierdził, że banki nie mają prawa żądać od klientów rekompensaty za czas korzystania z udostępnionego kapitału. Stanowisko Trybunału wywołało niemałe kontrowersje i różne interpretacje wśród stron sporu.

Dla prawników reprezentujących konsumentów wyrok TSUE potwierdził, że żądanie opłat za korzystanie z kapitału, jak i waloryzacja kwoty do zwrotu przez kredytobiorcę po unieważnieniu umowy, są niedopuszczalne. Eksperci z sektora bankowego podkreślają natomiast, że mechanizm waloryzacji jest powszechnym rozwiązaniem w prawie krajowym i nie podlega interpretacji Trybunału.

Decyzja banków o wycofaniu powództw o wynagrodzenie za korzystanie z kapitału może być nie tylko rezultatem analizy niedawnych wyroków TSUE. Wpływ na nią może mieć również znaczący aspekt ekonomiczny. Banki starają się odzyskać poniesione koszty sądowe. Co może być strategią mającą na celu obniżenie wydatków w sprawach, które uznają za ryzykowne.

Wyrok TSUE

Business Insider informuje, że banki w ostatnich dniach wycofały pozwy niektórym kredytobiorcom. Potwierdził to także Arkadiusz Szcześniak, Prezes Stowarzyszenia Bankowe Bezprawie, który jest stroną w takim sporze.  Gdy sąd stwierdził nieważność umowy, bank pozwał go o prawie 552 tys. zł za bezumowne korzystanie z kapitału. Bank domagał się również zwrotu 329 tys. zł oraz 192,8 tys. zł tytułem wynagrodzenia za korzystanie z tego kapitału.

W grudniu 2023 r. TSUE orzekł, że po unieważnieniu umowy kredytowej banki nie mają prawa żądać od klientów zwrotu innych kwot poza kwotą kapitału udzielonego jako kredyt. Wcześniej, w czerwcu 2023 r., TSUE również stwierdził, że banki nie mogą stosować waloryzacji świadczeń w sądzie. 

W postanowieniu TSUE z 12 stycznia 2024 r. czytamy, że:

(…) przepisy te stoją na przeszkodzie wykładni sądowej prawa państwa członkowskiego, zgodnie z którą instytucja ta ma prawo żądać od tego konsumenta, poza zwrotem kwot kapitału wypłaconego z tytułu wykonania tej umowy oraz ustawowych odsetek za opóźnienie od dnia wezwania do zapłaty, rekompensaty polegającej na sądowej waloryzacji świadczenia wypłaconego kapitału w przypadku istotnej zmiany siły nabywczej danego pieniądza po wypłaceniu tego kapitału rzeczonemu konsumentowi.

Opinia ZBP

Tadeusz Białek, Prezes Związku Banków Polskich, podkreśla, że decyzje o wycofaniu pozwów mogą być podejmowane przez pełnomocników banków. Nie mają one jednak charakteru masowego. Sektor jest dopiero w trakcie dyskusji i nie ustalił jeszcze jednolitego stanowiska. Jednakże nie wyklucza się, że dyskusja ta może doprowadzić do sytuacji, w której banki zaczną lawinowo wycofywać lub modyfikować swoje pozwy.