Ostatnia modyfikacja 2025-08-14 Olga Pilichowska

Zaciągnięcie kredytu to decyzja, która może mieć wpływ na finanse osobiste przez wiele długich lat. Dlatego warto dobrze zrozumieć, z jakimi pojęciami będziemy mieć do czynienia przy ubieganiu się o finansowanie z banku. Dzisiaj przedstawiamy najważniejsze terminy, które każdy kredytobiorca powinien znać.

Kredyt gotówkowy

To forma kredytu udzielanego na dowolny cel. Nie trzeba przedstawiać bankowi informacji, na co zostaną przeznaczone środki. Charakteryzuje się stosunkowo krótkim okresem spłaty (zazwyczaj do kilku lat) i niższymi kwotami w porównaniu do kredytu hipotecznego.

Kredyt hipoteczny

Długoterminowy kredyt zabezpieczony hipoteką na nieruchomości. Przeznaczony na zakup, budowę lub remont domu czy mieszkania. Charakteryzuje się niższym oprocentowaniem niż kredyty gotówkowe, ale wiąże się z wieloma formalnościami i dodatkowymi kosztami (np. wycena nieruchomości, wpis do księgi wieczystej).

Kredyt konsolidacyjny

Produkt finansowy pozwalający połączyć kilka zobowiązań w jedno, często z niższą miesięczną ratą. Ułatwia zarządzanie zadłużeniem i może poprawić płynność finansową kredytobiorcy.

Umowa kredytowa

Podpisywany dokument, który określa warunki kredytu: kwotę, oprocentowanie, harmonogram spłat, prowizje, okres kredytowania oraz konsekwencje niespłacenia kredytu. Warto dokładnie zapoznać się z każdym punktem umowy.

Zmienna i stała stopa oprocentowania

• Zmienna – oprocentowanie może ulegać zmianom w czasie, zwykle w zależności od wskaźników rynkowych (np. WIBOR/WIRON).
• Stała – oprocentowanie nie zmienia się przez określony czas (np. 5 lat), co daje większą stabilność, ale może być wyższe niż zmienne na początku.

Całkowity koszt kredytu

To suma wszystkich opłat, jakie poniesie kredytobiorca w związku z zaciągnięciem kredytu: odsetki, prowizje, ubezpieczenia, koszty notarialne i inne opłaty. Ten parametr najlepiej oddaje rzeczywisty koszt kredytu.

BIK – Biuro Informacji Kredytowej

Instytucja, która gromadzi informacje o historii kredytowej klientów banków i firm pożyczkowych. Pozytywna historia kredytowa w BIK może zwiększyć szanse na uzyskanie kredytu.

Jak pobrać Raport BIK? Kliknij w ten link

Scoring kredytowy

To punktowa ocena wiarygodności kredytowej klienta, obliczana na podstawie jego historii spłat, liczby zaciągniętych zobowiązań, terminowości spłat i innych czynników. Im wyższy scoring, tym większa szansa na korzystne warunki kredytu.

Karencja

Okres, w którym kredytobiorca nie musi spłacać rat kapitałowych (czasami również odsetek). Może być przyznana na początku okresu kredytowania lub w trudnej sytuacji finansowej.

Ubezpieczenie kredytu

Opcjonalne lub wymagane zabezpieczenie względem banku na wypadek śmierci lub niezdolności do pracy kredytobiorcy. Masz też możliwość rozszerzyć ochronę o zdarzenia wymagane przez banki. Może zwiększyć koszt kredytu, ale daje dodatkową ochronę w sytuacjach kryzysowych.

Cesja z polisy

W przypadku kredytu hipotecznego bank wymaga często wykupienia polisy ubezpieczeniowej nieruchomości, z której dokonuje się cesji – czyli przeniesienia praw do odszkodowania z polisy na bank.

Overdraft (limit w koncie)

Forma krótkoterminowego kredytu w rachunku osobistym, umożliwiająca wydanie więcej pieniędzy, niż wynosi aktualne saldo konta. Zwykle ma wyższe oprocentowanie niż klasyczne kredyty.

Refinansowanie kredytu

To przeniesienie kredytu do innego banku na lepszych warunkach (niższe oprocentowanie, mniejsza rata, dłuższy okres spłaty). Może przynieść realne oszczędności.

Odsetki za opóźnienie

Jeśli kredytobiorca spóźnia się z ratą, bank nalicza tzw. odsetki karne. Są one wyższe niż standardowe odsetki i mogą znacząco zwiększyć koszt kredytu.

Windykacja

Proces odzyskiwania należności przez bank lub firmę windykacyjną w przypadku niespłacania kredytu. Może obejmować kontakt telefoniczny, wezwania do zapłaty, a w dalszej kolejności działania prawne.

Na co zwrócić uwagę przed zaciągnięciem kredytu?

1. Porównaj oferty różnych banków – szczególnie patrz na RRSO, nie tylko na oprocentowanie nominalne.
2. Policz całkowity koszt kredytu – uwzględnij prowizje, ubezpieczenia, dodatkowe opłaty.
3. Zastanów się nad okresem spłaty – dłuższy okres to niższe raty, ale wyższy koszt całkowity.
4. Sprawdź swoją zdolność kredytową – nie bierz kredytu ponad swoje możliwości finansowe.
5. Przeczytaj umowę – dokładnie! Musisz rozumieć wszystkie zapisy – pytaj, jeśli coś jest niejasne.

Podsumowanie

Znajomość pojęć związanych z kredytami nie tylko ułatwia poruszanie się po świecie bankowości, ale też pozwala uniknąć kosztownych błędów. Brak planu spłaty lub zaciąganie kolejnych zobowiązań w celu pokrycia poprzednich może prowadzić do tzw. spirali zadłużenia, z której niezwykle trudno się wydostać (nie wiesz, jak to zrobić? pomożemy!). Dlatego tak ważne jest, by każdą decyzję o nowym zobowiązaniu podejmować w oparciu o rzetelną ocenę swoich możliwości finansowych.