Ostatnia modyfikacja 2025-08-07 Olga Pilichowska

W reklamach brzmi jak muzyka dla ucha: „Raty 0%! Bez odsetek! Bez prowizji!”. Kusząco? Zdecydowanie. Ale zanim pobiegniesz do sklepu po nowy telewizor czy najnowszego smartfona, warto zastanowić się: czy raty 0% to faktycznie taki złoty interes, jak się wydaje?

Czym właściwie są raty 0%?

Raty 0% oznaczają, że cena produktu zostaje rozłożona na kilka lub kilkanaście miesięcznych płatności bez dodatkowych kosztów — teoretycznie żadnych odsetek, prowizji czy innych „ukrytych opłat”. Kupujesz telewizor za 3 000 zł i spłacasz go w 10 ratach po 300 zł. Brzmi uczciwie. Ale czy zawsze?

Gdzie może czaić się haczyk?

Ukryte koszty w innej formie

Choć samo finansowanie jest teoretycznie darmowe, sprzedawca może podnieść cenę samego produktu. Ten sam model pralki może być tańszy w innym sklepie, gdzie nie ma opcji rat 0%. Innymi słowy – dopłacasz, ale nie w formie odsetek, tylko wyższej ceny.

Obowiązkowe ubezpieczenie

Niektóre firmy oferujące raty wymagają wykupienia ubezpieczenia kredytu. Koszt może wynieść kilkanaście, a czasem nawet kilkadziesiąt złotych miesięcznie – co znacząco zwiększa całkowity koszt zakupu.

Opłata za samo udzielenie rat

Bywa, że „0%” dotyczy tylko odsetek, ale już prowizja za rozpatrzenie wniosku czy przygotowanie umowy może kosztować kilkaset złotych. Formalnie – odsetki są równe zeru, ale portfel i tak odczuje ciężar.

Kiedy raty 0% się opłacają?

Nie zrozum nas źle – raty 0% to nie diabelski wynalazek. W wielu przypadkach mogą być naprawdę korzystne, zwłaszcza jeśli:

• cenowo produkt nie odbiega od ofert gotówkowych – czyli nie przepłacasz;
• nie jesteś zmuszony do dodatkowych zakupów lub usług – np. wspomnianego ubezpieczenia;
• masz stabilną sytuację finansową – by nie wpaść w spiralę zadłużenia;
• potrzebujesz produktu „na już”, ale nie chcesz lub nie możesz wydawać całej kwoty od razu.

Psychologiczna pułapka łatwego zakupu

Raty 0% często zachęcają do zakupów impulsywnych. „Przecież to tylko 100 zł miesięcznie” – mówimy sobie, nie zauważając, że podpisaliśmy właśnie kolejną umowę kredytową. A pięć takich „setek” miesięcznie to już całkiem solidne obciążenie budżetu.

Kupujemy szybciej, częściej i chętniej, bo pozornie nie wydajemy dużo. Psychologowie nazywają to efektem rozproszonego kosztu – czyli sytuacją, w której pełna cena jest podzielona a przez to mniej zauważalna przez niewielkie, rozłożone w czasie płatności. W efekcie mamy poczucie, że nasz budżet nie ucierpiał, choć właśnie zobowiązaliśmy się na wiele miesięcy. W taki sposób łatwo wpaść w spiralę zadłużenia (jak z niej wyjść?).

Dlatego zanim powiesz sobie „to tylko stówa miesięcznie”, zadaj sobie pytania:

• czy naprawdę tego teraz potrzebuję?
• czy kupiłbym ten produkt, gdybym miał za niego zapłacić od razu, całą kwotę?
• jakie inne zobowiązania już mam?
• co się stanie, jeśli stracę dochód lub pojawią się inne, pilne wydatki?

Podsumowanie

Raty 0% mogą być sprytnym narzędziem finansowym – ale tylko wtedy, gdy to Ty panujesz nad nimi a nie one nad Tobą. To wygodna forma zakupu, która nie obciąża od razu portfela, ale wymaga dokładnego przeczytania warunków umowy i porównania ofert.