W innym poście pisałem o upadłości konsumenckiej. Należy pamiętać, że nie jest to jedyny sposób pozbycia się problemów finansowych. W Polsce funkcjonuje taże układ konsumencki, który w wielu przypadkach może okazać się alternatywą dla osób borykających się z długami.

Czym jest układ konsumencki?

Układ konsumencki to umowa między dłużnikiem a wierzyciela. Ma ona na celu uregulowanie zobowiązań dłużnika w sposób dostosowany do jego sytuacji finansowej. Dłużnik, który jest osobą fizyczną, posiada zdolność do czynności prawnych i posiada przynajmniej dwóch wierzycieli, może zawrzeć układ konsumencki.

Etapy układu konsumenckiego

Układ konsumencki składa się z trzech etapów:

Etap 1

…to negocjacje, czyli próba porozumienia się dłużnika z wierzycielami w sprawie warunków spłaty zadłużenia. Dłużnik może prowadzić negocjacje indywidualnie z każdym wierzycielem, ale także zbiorowo, jeśli posiada wiele zobowiązań.

W trakcie negocjacji dłużnik powinien przedstawić swoją sytuację finansową i argumenty, dlaczego jest w stanie uregulować swoje zobowiązania tylko w określony sposób. Wierzyciele natomiast przedstawią swoje oczekiwania wobec dłużnika i warunki, które uważają za odpowiednie w celu spłaty długu.

Podczas negocjacji mogą zostać proponowane różne rozwiązania. Np. wydłużenie terminu spłaty, umorzenie części długu, obniżenie oprocentowania, czy przeprowadzenie restrukturyzacji zadłużenia. Wszystkie propozycje powinny być przedstawione na piśmie, w celu uniknięcia nieporozumień w przyszłości.

Jeśli dłużnik i wierzyciele osiągną porozumienie, zawierają umowę spłaty, która określa szczegóły spłaty długu. Wartość umowy musi być mniejsza niż 50 000 zł. Umowa spłaty zostaje przekazana do sądu, który ją zatwierdza. Dłużnik zobowiązany jest do terminowej spłaty zgodnie z uzgodnionymi warunkami, a wierzyciele nie mogą już dalej egzekwować swoich długów.

Warto jednak pamiętać, że nie zawsze negocjacje przynoszą oczekiwane rezultaty. Wierzyciele mogą odmówić zawarcia umowy spłaty lub zaoferować warunki, które dla dłużnika są niewykonalne. W takiej sytuacji dłużnik może skorzystać z kolejnego etapu układu konsumenckiego, czyli mediacji.

Etap 2

…to mediacje, czyli próba rozwiązania sporu pomiędzy dłużnikiem a wierzycielami przy udziale mediatora. Mediacje są dobrowolne i mogą zostać podjęte jedynie w przypadku, gdy negocjacje nie przyniosły oczekiwanego rezultatu.

Mediacje prowadzi wykwalifikowany mediator, który ma za zadanie pomóc dłużnikowi i wierzycielom znaleźć rozwiązanie, które będzie satysfakcjonujące dla obu stron. Mediator nie ma jednak władzy decyzyjnej, a jedynie doradczej i pomagającej w negocjacjach.

Podczas mediacji mediator przede wszystkim pomaga obu stronom porozumieć się w sprawie szczegółów spłaty zadłużenia. Pomaga też podejść do problemu w sposób bardziej kreatywny. Mediator może również proponować rozwiązania, których strony wcześniej nie brały pod uwagę.

Mediacje są zazwyczaj mniej formalne niż negocjacje i mają bardziej otwartą formę dyskusji. Ich celem jest osiągnięcie porozumienia w jak najkrótszym czasie. Mediatorzy często zachęcają strony do przedstawienia swoich punktów widzenia, słuchają uważnie argumentów obu stron i pomagają rozwiązywać ewentualne spory.

Jeśli mediacje zakończą się porozumieniem, strony podpisują umowę spłaty, która określa szczegóły spłaty długu. Umowa zostaje przekazana do sądu, który ją zatwierdza. Dłużnik musi terminowo spłacić zobowiązanie zgodnie z uzgodnionymi warunkami, a wierzyciele nie mogą już dalej egzekwować swoich długów.

Jeśli mediacje nie przynoszą oczekiwanego rezultatu, dłużnik może skorzystać z kolejnego etapu układu konsumenckiego, czyli ogłosić upadłość konsumencką.

Mediator

Mediatora można pozyskać na różne sposoby, w zależności od sytuacji.

Jeśli chodzi o mediacje w sprawach konsumenckich, warto zwrócić się do Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów (UOKiK). Instytucja ta prowadzi działania na rzecz konsumentów i może pomóc w znalezieniu mediatora. UOKiK organizuje także bezpłatne mediacje konsumenckie w swoich oddziałach na terenie całego kraju.

Można także skorzystać z usług mediatora z listy mediatorów prowadzonej przez Ministerstwo Sprawiedliwości. Na tej liście znajdują się osoby, które ukończyły specjalistyczne szkolenia z zakresu mediacji i uzyskały certyfikat potwierdzający ich kwalifikacje.

Można także skontaktować się z organizacjami pozarządowymi, takimi jak stowarzyszenia lub fundacje, które oferują pomoc w dziedzinie mediacji.

Ostatecznie, można znaleźć mediatora korzystając z wyszukiwarki internetowej lub poprzez zapytanie znajomych czy rodzinę o rekomendacje.

Etap 3

…to ogłoszenie upadłości konsumenckiej(więcej o pozytywnych i negatywnych skutkach upadłości znajdziesz w poście o upadłości konsumenckiej). Jeśli mediacje nie przynoszą oczekiwanych rezultatów, dłużnik może ubiegać się o ogłoszenie upadłości konsumenckiej. Pozwoli mu to na spłatę długu w sposób uregulowany prawem.